GALEGO | ESPAÑOL

PORTAL DA INMIGRACION NOS CONCELLOS DE GALICIA
ObxectivosIntegraciónFerramentas
-LexislaciónOrganismos-

'A maternidade agora compártese cos pais ou as coidadoras inmigrantes'

(18/10/2011)

'A maternidade agora compártese cos pais ou as coidadoras inmigrantes'

Escrito por ILIER NAVARRO 
Luns, 17 de Outubro de 2011 13:13

magdalena diazHoxe gran parte das coidadoras dos nenos son de orixe estranxeira. Pero, como cambiou a presenza das traballadoras inmigrantes no fogar a forma de coidar aos menores? A esta interrogante intenta responder Magdalena Díaz Gorfinkiel, investigadora da Universidade Carlos III, coa súa tese doutoral 'O sistema internacional de coidados: a experiencia de Madrid na desnacionalización do traballo reprodutivo'. Díaz explicou a RedInmigrante.es como se concibe hoxe a maternidade grazas ás coidadoras doutros países.


--------------------------------------------------------------------------------

'En cada lugar cóidase de forma diferente e as coidadoras inmigrantes axudaron a rescatar asuntos que, nalgúns casos, perdéronse en España. Elas son quenes poñen os límites, quenes indican quen é a autoridade, quenes ensinan as xerarquías das xeracións'


--------------------------------------------------------------------------------

RedInmigrante: Na súa investigación asegura que o traballo doméstico das mulleres inmigrantes está cambiando o xeito como se coida dos nenos nas familias españolas, como evolucionou o coidado dos menores?

Magdalena Díaz: Ata fai uns vinte anos aproximadamente non se consideraba posible delegar o coidado dos fillos a persoas alleas ás propias familias. As mulleres da familia, fundamentalmente a nai e a avoa, facíanse cargo da crianza dos menores, considerándose este como o seu papel fundamental. Progresivamente a figura da muller deixa de unirse de forma tan intensa á maternidade e posibilítase así a presenza de novos actores, como son as mulleres inmigrantes, na crianza dos nenos.

RedInmigrante: De que xeito incidiron as traballadoras inmigrantes do fogar no cambio na concepción da maternidade?

Magdalena Díaz: incidiu de forma clara xa que permitiron difuminar a idea de maternidade intensiva, é dicir dunha maternidade de presenza continua onde o benestar dos nenos asociábase de xeito profundo á figura materna. Ademais a presenza de traballadoras inmigrantes no fogar permitiu a entrada de novas ideas respecto dos coidados.

RedInmigrante: Cales son esas novas ideas?

Magdalena Díaz: O fundamental é como coidar, porque os coidados ou o xeito adecuado de coidar a un neno e de educalo é unha construción social, é dicir, cada cal ten unha concepción sobre como se debe facer. En cada lugar cóidase de xeito diferente e as coidadoras inmigrantes axudaron a rescatar asuntos que, nalgúns casos, perdéronse en España. Elas son quenes poñen os límites, quenes indican quen é a autoridade, quenes ensinan as xerarquías das xeracións... En definitiva, algunhas cuestións que cambiaron ou se esqueceron na forma de educar e de coidar de España.

RedInmigrante: A que se refire cos conceptos 'maternidade compartida' e 'maternidade a distancia'?

Magdalena Díaz: A idea de maternidade compartida refírese a que a maternidade xa non é só unha cuestión da nai, senón que se comparte con outras persoas como poden ser os pais ou as coidadoras inmigrantes. O concepto de maternidade a distancia está intimamente relacionado co anterior xa que implica que algúns ámbitos das relacións materno-filiais realízanse a distancia. Para o caso das nais españolas refírese a unha distancia en tempos concretos, como cando está no traballo, e para o das traballadoras domésticas á posible distancia xeográfica que establece a migración.

RedInmigrante: E cal foi a contribución do traballo doméstico das mulleres inmigrantes á igualdade da muller española no ámbito laboral e ao interior da familia?

Magdalena Díaz: As diferentes investigacións reflectiron que o traballo doméstico inmigrante permitiu a incorporación da muller española ao mercado de traballo. A falta doutros recursos para facilitar a vida laboral e persoal, moitas familias optaron pola contratación desta traballadora. A cuestión das relacións de xénero dentro da propia familia é máis complexa xa que a presenza destoutra muller permitiu descargar á nai española de certas tarefas pero nalgúns casos eliminou a negociación dentro da propia familia respecto das responsabilidades que cada un debe asumir, xa que estas transferíronse a outra persoa que, ademais, é muller.

RedInmigrante: É que isto non se daba antes, cando as empregadas do fogar eran tamén españolas na súa maioría?

Magdalena Díaz: A diferenza principal entre o traballo doméstico na actualidade e en épocas anteriores é a extensión deste. Na actualidade familias de diferentes clases sociais utilizan o recurso ao traballo doméstico como forma de apoio á organización familiar, mentres que anteriormente era un recurso para unha clase social moi determinada, cuxas mulleres non estaban incorporadas ao mercado de traballo.

RedInmigrante: Que efectos ten nos nenos o que as súas coidadoras sexan de orixe estranxeira? Pode contribuír a erradicar prexuízos ou esta é unha afirmación moi aventurada?

Magdalena Díaz: Oxalá puidésemos afirmar que isto é así, pero aínda temos que indagar un pouco máis niso. Por unha banda o contacto con outras culturas e formas de ser e facer fai pensar nunha relación de igualdade. Pero non hai que esquecer que as mulleres que traballan neste ámbito moitas veces teñen limitados os seus dereitos e a súa consideración social, polo que son percibidas desde a superioridade e a distancia afectiva.

RedInmigrante: O estudo tivo en conta tanto o punto de vista das empregadas como o das empleadoras, como valoran o seu propio rol na educación dos nenos?

Magdalena Díaz: A relación empleadora-empregada é tremendamente complexa e faise difícil marcar unha liña clara nela. Para algunhas empleadoras estas traballadoras son quenes coidan o que elas máis queren, é dicir aos seus fillos, mentres que para outras se establece unha relación máis relacionada coa xerarquía e a servidume. As empregadas do fogar tamén perciben estas oscilacións dependendo do caso no que se atopen, aínda que todas expresan a idea de que o seu traballo debería ser máis valorado xa que están educando futuros adultos e cidadáns.

RedInmigrante: Hai diferenzas en devandita percepción segundo a orixe da traballadora do fogar?

Magdalena Díaz: O tema das preferencias e relacións segundo nacionalidades ou orixes tamén é moi amplo e complexo. As alusións ao idioma, o aspecto físico, a relixión ou a similitude de costumes son mencionadas continuamente como elementos a ter en conta á hora de elixir unha coidadora para os fillos. Na rexión de Madrid, onde se centra o estudo, atópase unha maioría de mulleres latinoamericanas ocupadas nestas tarefas.

RedInmigrante: Como se reformulan as relacións dentro da familia empleadora, dentro da familia da empregada e entre ambos os grupos familiares?

Magdalena Díaz: Dentro da familia empleadora é curioso porque cambia a organización familiar pero unicamente de xeito superficial, é dicir que a nai segue sendo quen se encarga do tema dos coidados, aínda que nestas situacións en continua relación coa traballadora doméstica. O caso destas é máis difícil xa que en moitos casos os seus fillos atópanse noutros países e nos coidados teñen que participar outros membros da familia e téñense que establecer canles para crear lazos afectivos desde a distancia. A relación entre ambas as familias non adoita ser importante.

RedInmigrante: Vostede propón na súa investigación un 'replanteamiento profundo' do xeito como se conciben os coidados dos nenos, un replanteamiento que, ao seu xuízo, debería eludir a formación de xerarquías de coidado relacionadas coas posibilidades económicas ou sociais das familias e as persoas, por que?

Magdalena Díaz: O replanteamiento debe provir de outorgar maior valor ás actividades de coidado na sociedade e, xa que logo, darlles unha nova posición e visibilidade nela. Os coidados que damos e recibimos son os que permiten á sociedade funcionar, pero con todo a actividade non se valora como outras actividades económicas e sociais. A introdución o recurso ao coidado remunerado pode implicar que só aquelas familias que poidan pagalo poderán gozar deste recurso, deixando a todas as demais persoas fora do acceso a unha cuestión fundamental. Ademais se non se establecen políticas que teñan en conta a realidade familiar das propias traballadoras domésticas tamén  estaremolas excluíndo das mesmas posibilidades de coidado das que gozan as súas empleadoras. A idea fundamental é que se o coidado sitúase estritamente como recurso no mercado termina expulsando del a todos aqueles que non poden participar na transacción, ou que simplemente poden ofrecerse como coidadores pero non como persoas en condicións de recibir coidados.

RedInmigrante: O Journal of Comparative Family Studies fíxose eco recentemente da súa investigación, como se está abordando o fenómeno migratorio desde o punto de vista da investigación sociolóxica? cales son os avances e os desafíos desde o seu punto de vista?

Magdalena Díaz: As migracións son un dos fenómenos sociais máis relevantes na actualidade e a investigación sociolóxica estase ocupando deles de forma notoria. Existen moitas perspectivas para estudalos (desde o ámbito do mercado de traballo, das políticas gobernamentais, da educación...) e a liña en que eu me insiro considéraas desde o ámbito das tarefas de coidados. Desde este punto de vista aínda queda por investigar, entre outras cousas, a influencia das políticas migratorias nas estruturas familiares, as formas de coidados na distancia ou a influencia das formas actuais de coidado nas relacións de xénero. Outra liña de estudo é a relacionada coa análise sobre como repercuten os coidados nas sociedades de orixe, xa que alí tamén se modifican as estruturas familiares. www.redinmigrante.es

 

 

Novas e Actualidade


Titulares
Histórico


 ACTIVIDADES

Marzo 2024
LMMeXVSD
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       



 AREA DE TÉCNICOS

 Usuario:
 Contrasinal:
 

 
¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta

OBXECTIVOS | INTEGRACIÓN | FERRAMENTAS | LEXISLACIÓN | ORGANISMOS | NOVAS | CONTACTO

(c) 2009 FEGAMP, Federación Galega de Municipios e Provincias :: Texto legal
FEGAMPinmigracion@fegamp.es
Xunta de Galicia

Desarrolo: AVA Soluciones Tecnológicas