"Hai que pór decencia no debate da inmigración"

"Hai que pór decencia no debate da inmigración"

O escritor noruegués Aslak Sira Myhre é o director da Casa da Literatura de Oslo

Internacional | 28/07/2011

Rafael Poch | Oslo

No debate europeo sobre a emigración, "hai que trazar a fronteira da decencia", di o escritor noruegués Aslak Sira Myhre, director da Casa da Literatura de Oslo, institución parecida aos nosos ateneos. Fillo dun sindicalista e ex objetor político ao servizo militar, Myhre, de 38 anos, suxire que o atentado do venres abre certas oportunidades.

Estamos ante un evento noruegués ou europeo?

Ambas as cousas. foi un acto contra a sociedade norueguesa, pero non só, porque atopamos a mesma ideoloxía racista en Australia, en Estados Unidos, en toda Europa: esa paranoica islamofobia. A diferenza cos neonazis de antes é que algunhas das cousas que din agora teñen unha ampla aceptación na sociedade. Cando les o manifesto dese criminal recoñeces moitas cousas por habelas oído en boca de amigos, en Facebook, etc. A base dese discurso atópase por todas as partes. Do que se trata é de pór unha fronteira de decencia no debate público europeo, sobre todo en como se describe ao outro. Esa debe ser a nosa conclusión do atentado.

Parécelle esaxerado o paralelismo co climax dos anos vinte e trinta do pasado século, cando tamén había un amplo ambiente de inocente simpatía cara ao antisemitismo?

O terrorismo cométeo o seu autor e ninguén máis, pero creo que ese paralelismo existe. Poida que nos oitenta o racismo en Noruega fóra ata maior que agora, pero non era anti-islámico, non tiña unha imaxe de inimigo. Agora o racismo crece ao redor da cultura, a relixión e o Islam. É unha ideoloxía. Aí é onde está o paralelismo co antisemitismo dos trinta.

Actualmente en Europa libramos varias guerras, en Afganistán, en Iraq, en Libia..., hai unha especie de rutina da guerra Cal é o nexo entre a guerra e esa ideoloxía?

A guerra leva a temer a posibilidade de actos terroristas. Vexo varias advertencias. Primeira: estamos creando unha imaxe do mundo na que os actos de terrorismo son obra dos outros, os musulmáns. Segunda: a violencia está relacionada coas nosas guerras en países islámicos, onde se mata a xente en nome do antiterrorismo, dos dereitos da muller ou de calquera outro pretexto. Cando observas o odio islamita dáste conta de que a súa retórica é a mesma, que somos a outra cara da mesma moeda. Non sei se podemos deter iso. Temos que observar como reaccionamos e pensamos para cambiar, porque a resposta de Noruega foi fantástica, pola solidariedade e a contención que mostramos. Non estou seguro de se sería igual se o autor fose un noruegués de ascendencia musulmá. Ali Esvati, un xornalista sueco, dixo con moi bo sentido, "un desequilibrado de ascendencia islámica é, naturalmente, un terrorista, porque é musulmán, mentres que un desequilibrado cristián é terrorista porque está tolo..." Temos que acabar con isto. Tamén coa escusa de transgredir o "politicamente correcto": non se trata de "corrección política", trátase de decencia, de como consideras e tratas aos demais.

Fálase moito do Partido do Progreso noruegués (de tendencias xenófobas e a cuxas mocidades pertenceu o terrorista ultra Anders Behring Breivik), pero como afectou o clima referido aos laboristas?

O ataque foi dirixido contra eles. O partido estivo dividido na cuestión do multiculturalismo. Foi criticado por ceder á corrente do Partido do Progreso, pero nunca utilizou ese discurso xenófobo. O tipo de retórica sobre a invasión de Noruega polos musulmáns e a emigración, e ese tipo de cousas, quedou invalidado por vinte ou trinta anos. O asasino matouna coa súa acción. Fixo imposible que alguén a poida volver utilizar. O goberno, e espero que a poboación, van presionar contra ese discurso.

En setembro teñen eleccións municipais, que consecuencias prácticas terá o ocorrido?

O Partido Laborista arrasará. A longo prazo este suceso marcará a toda unha xeración de políticos laboristas. Non sei como afectará en vinte ou trinta anos, pero para a memoria de Noruega será unha especie de 11-S, aínda que moi diferente, espero, nas súas conclusións. O que vimos estes días no país, a contención da xente, dá motivos de orgullo. Esperemos que a política benefíciese nun sentido clarificador. É moi diferente discutir os problemas da emigración, os problemas do estado do benestar, dos dereitos civís, etc., e discutir da emigración en termos das calidades e defectos que atribúes aos outros. Hai que dicir que a esquerda non foi activa nisto, porque se criticas a emigración por razóns de política social podes pasar facilmente por racista. Así que neste debate, debemos trazar esa liña do que é decente e o que non, e habemos de facelo xuntos, porque se uns usan o estado social para facer demagoxia xenófoba, e os outros non entran no tema por delicado, non imos a ningunha parte.

Que consecuencias para os medios de comunicación, para os autores histéricos que propagan o discurso excluínte e xenófobo?

Espero que os directores dos grandes medios teñan máis coidado cos contidos, especialmente na rede, onde se din cousas que nunca se imprimirían. Hai que pór máis ética na rede. Outra cousa importante é a tendencia dos medios a "crear debate" fichando a personaxes estridentes, o que en definitiva arrastra á sociedade cara a posicións extremas. Espero que isto se reconsidere.