As políticas de integración, o gran reto dos municipios

As políticas de integración, o gran reto dos municipiosLos expertos avogan por fomentar unha educación igualitaria e formar á Policía para mellorar a convivencia

PAULA DÍAZ / SERGIO ALONSO MADRID 12/07/2011 

Manifestación dos habitantes de Salt (Xirona) reclamando, cun castell como símbolo de unión, a igualdade para as persoas inmigrantes.toni vilches

Desde a chegada da crise, o discurso xenófobo foi gañando terreo entre algúns rexedores municipais, que propón políticas que limiten os dereitos dos inmigrantes. As declaracións do alcalde de Salt (Xirona, 30.304 habitantes) Jaume Torramadé, de CIU propondo establecer unha cota para limitar o número de residentes estranxeiros avivaron o domingo pasado a polémica.

Os expertos consideran que, no canto da exclusión, hai que fomentar o diálogo, a educación e a formación da Policía Local, entre outros. Ademais, a proposta de Torra-madé desatou as críticas, das organizacións sociais. Por exemplo, o presidente de Movemento contra a Intolerancia, Esteban Ibarra, recriminou onte a súa proposta e avogou por establecer políticas locais de integración para eliminar os posibles problemas que poidan xurdir entre a poboación inmigrante e a autóctona. "Ese é o gran reto dos concellos", alertou.

"Na vida local é onde realmente se convive", asegura un catedrático
"O incremento do número de concelleiros de partidos de discurso xenófobo, como Plataforma per Catalunya, indica que a batalla contra o racismo vaise a librar nos concellos, que é onde realmente convive a xente, onde os traballadores teñen que competir polas bolsas, os servizos sanitarios e por axudas á vivenda", argumentou tamén Tomás Calvo Buezas, catedrático de Antropoloxía Social da Universidade Complutense de Madrid e fundador do Centro de Estudos sobre Migracións e Racismo (Cemira).

Boas prácticas
A pesar desta tendencia xenófoba, moitos municipios apostan aínda polas políticas contrarias baseadas no fomento da convivencia. De feito, o Ministerio de Traballo e Inmigración recoñeceu en 2009 a nove concellos polas súas "boas prácticas" en materia de integración. O Foro pola convivencia de Leganés, o centro virtual de interpretación multicultural de Huesca e o fomento da participación cidadá a través de reunións de veciños procedentes de 114 nacionalidades diferentes en Santa Coloma de Gramenet (Barcelona) estaban entre os programas destacados.

En Guissona (Lleida) hai xa máis inmigrantes que autóctonos
Ademais destas nove localidades, dúas dos municipios con maior porcentaxe de inmigrantes empadroados tamén apostan pola inte-gración. Fresnedillas de la Oliva (Madrid), gobernado polo PP e cun 39,35% de inmigrantes entre os seus 1.507 habitantes, véndese como "un exemplo de convivencia". Así o di o seu alcalde, Antonio Reguilón, quen recalca os esfor-zos que, segundo el, está facendo o Concello por formar a mozos inmigrantes nas súas dúas escolas taller. "Aprenden a traballar na cociña ou como monitor de deporte e entran por primeira vez no mundo laboral", afirma.

No caso de Guissona (Lleida), primeira localidade na que o número de inmigrantes (3.289) superou ao de autóctonos (3.279), conviven persoas de ata 48 países. O seu alcalde, Xavier Casoliva, de ERC, recoñece que é "difícil" involucralos no día a día, pero celebra que non haxa problemas de convivencia. Casoliva destaca os esforzos realizados en materia de educación: "Os plans educativos contemplan clases de reforzo para que os nenos aprendan o idioma e póidanse integrar ao aula como un máis".

Ademais das axudas cos idiomas oficiais, os expertos avogan por establecer programas máis completos de integración. Ibarra cre que é necesario instalar a nivel local programas similares ao Plan Estratéxico de Cidadanía e Integración (PECI). Este plan, de ámbito estatal, pretende xestionar os fluxos migratorios, "maximizando os seus efectos positivos e reducindo ao mínimo os negativos".

Movemento contra a Intolerancia: "Hai que empezar polas escolas"
Mediadores de barrio
Como conseguir eses obxectivos desde as corporacións municipais? "É necesario sensibilizar para evitar prexuízos, empezando por un bo traballo de educación en valores nos colexios, e hai que establecer a figura do mediador nos barrios para que axuden a xestionar os conflitos", sinala Ibarra.

O catedrático Calvo Buezas tamén cre que unha boa educación é a principal ferramenta integradora. "Na escola créanse os futuros cidadáns e é aí onde se debe incidir en erradicar prexuízos", argumenta este experto. Pero unha educación completa, que integre a alumnos de distintas culturas, relixións e costumes, esixe tamén un esforzo maior. "Hai que concienciarse de que unha boa educación intercultural require máis recursos e profesores especializados aos que hai que pagar máis", engade.

E non só os máis pequenos necesitan aprender a convivir. Neste sentido, os expertos avogan por impartir cursos de formación aos axentes de Policía Local para que contribúan a loitar contra o racismo. "Hai que evitar o discurso excluínte e deixar de tratalos coma se os inmigrantes non fosen cidadáns do municipio", argumenta Javier Ramírez, portavoz de SOS Racismo Madrid. Ibarra e Calvo Buezas tamén consideran "imprescindible" que os axentes municipais sexan "conscientes" da globalización actual.

Con todas estas propostas, os expertos pretenden concienciar aos rexedores dos concellos e á poboación en xeral para que deixen de "estigmatizar" aos inmigrantes. Porque, "cando un español ten un problema con outro español, fálase de Pepe contra Juan, pero cando o problema é cun inmigrante, entón atácase ao colectivo enteiro", conclúe Ramírez.