GALEGO | ESPAÑOL

PORTAL DA INMIGRACION NOS CONCELLOS DE GALICIA
ObxectivosIntegraciónFerramentas
-LexislaciónOrganismos-

Da onda de emigrantes dos anos setenta á nova diáspora da crise

(04/07/2011)

Da onda de emigrantes dos anos setenta á nova diáspora da crise

Pasaron catro décadas desde as grandes mareas de expatriados á capital británica, que aínda acolle a miles deles e aos seus descendentes, a maioría desexosos de volver a Galicia; pero as dificultades económicas están a provocar outra nova onda de mozas en busca de oportunidades laborais en terra estranxeira

Autor:
Por Xosé Vázquez Gago
Data de publicación:

«Nos anos do bum dá emigración galega eu atendía unhas 300 vodas ao ano en Londres». Ernesto Payo Atanes, o último sacerdote que queda na Capellanía Española da capital británica, recorda os bailes que se celebraban nos salóns da institución nos setenta: «Cúrasvos estabamos encargados de que non se desen bicos. 'Ao parque, ide para ou parque', lles dicíamos».

Ernesto, veciño de Salgueira de Monterrei, Ourense, chegou a Londres en 1971 destinado á capellanía que os pais Paúles dedicaron a atender aos emigrantes a partir de 1962. Como sacerdote, coñece as aventuras e desventuras da diáspora galega no centro do Reino Unido, de vodas a funerais pasando por celebracións, como o Día de Galicia, organizado polo Centro Galego de Londres. Festa que hoxe se celebra no Instituto Vicente Cañada Blanch con seis días de atraso por mor dos inconvenientes postos pola dirección do centro. Ernesto recorda que moitos emigrantes foron vítimas de «mafias». Sacaban diñeiro á xente ofrecéndolles traballos falsos. «Dicíanlles: 'Tes traballo non hotel tal en Escocia', chegaban alí e non existía nin ou hotel», ou amontoaban a familias enteiras nun dormitorio. Unha vez, un incendio obrigou a tres matrimonios a tirarse pola fiestra; morreron «ensartados nas verxas» que rodean os típicos edificios ingleses. A comunidade fixo unha colecta para axudar aos orfos. Os emigrantes máis antigos que recorda eran refuxiados da Guerra Civil. O primeiro enterro que oficiou era dun deles. Recoñece que «non sabía moi ben que dicir», pero acabou facéndose «amigo dá familia». Os refuxiados usaban «nomes falsos» e tiñan «un medo terrible de Franco». Cando se ditou a lei que lles permitía volver a España «moitos tiñan que beber antes de subir ao avión».

galicia na súa alma artística. María Martínez, cantando co seu grupo nunha actuación rueira. Ela sente que a súa identidade «é galega, e case máis aínda polo feito de emigrar, que é algo moi galego». Esa identidade reflíctese ata nas súas pinturas: «Ás veces doume conta de que recordan ao encaixe de palillos».

A emigración a Alemaña foi controlada polo Estado, pero ao Reino Unido chegábase polo boca a boca. «Chegaba un de Camariñas, collía traballo nun restaurante e chamaba á familia para que viñese, que xa colocábavos o». O peor era a xente que se ía de Galicia deixando alí os fillos: «Era un gran trauma para eles e para vos rapaces, unha nostalxia terrible que deixou marcados a moitos».

A maioría traballaban en hoteis e hospitais, casaban con outros galegos ou portugueses e quixeron enterrarse en Galicia. «En Londres non hai cemiterio galego, cando a familia non tiña cartos na misa facíamos unha colecta para pagar ou traslado e ou enterro en Galicia, moitas veces con iso chegaba», recorda Ernesto.

Moitos volveron a Galicia, pero moitos seguen en Gran Bretaña. «Teñen aquí aos fillos e voltar para alí tras 30 ou 40 anos fóra... é difícil». Con todo, «nunca renunciaron á cultura galega, loitaron para mantela e conservar a lingua». Os seus fillos, aos que Ernesto deu clase no Instituto Español, «manteñen esa identidade e, ás veces, viaxan a Galicia máis que vos seus pais». A forte mobilización na Rede para que se puidese celebrar hoxe o Día de Galicia en Londres é outro exemplo, conta o sacerdote.

Contrato debaixo do brazo

María Martínez Trillo e María Jesús Rodríguez Freire son un exemplo dese apego ás raíces. Ambas falan un galego capaz de converter Mayfair nun recuncho da Costa da Morte e as dúas son herdeiras de familias emigrantes.

A falta de oportunidades laborais frustra ese desexo que teñen moitos fillos de emigrantes. «Se houbese traballo, a maioría voltarían», di Ernesto. Pero o sacerdote advirte que a tendencia é a inversa. «Está chegando moita xente outra vez, e isto xa non é como nos setenta, é difícil atopar traballo e moitos ou están moi mal».

Entre os recentemente chegados, algúns aparecen co contrato debaixo do brazo, como David Vega ou Miguel Ángel Montenegro, e outros veñen estudar inglés ou facer estudos de posgrao. Pero tamén «hai xente, moita xente, que acaba vivindo dá beneficencia, na rúa, xente con títulos universitarios», conta Ernesto. Moitos deles resístense a ser repatriados polo Consulado, teñen a esperanza de atopar traballo en Gran Bretaña «e saben que en España ou van ter máis complicado».

Esta nova diáspora que, na maioría de casos, váialle ben ou mal, relaciónase pouco ou nada coas institucións creadas polos emigrantes dos setenta como o Centro Galego, é un indicio, afirma o sacerdote, de que Galicia e España están «ante unha xeración perdida».

Atrapados entre a primeira e a segunda morriña

Autor:
Por Xesús Fraga
En 1961, a miña avoa Virtudes chegou a Londres en busca dun emprego estable que o seu Betanzos natal non podía ofrecerlle e co que asegurar o futuro das tres fillas que deixara atrás, ao coidado da miña bisavoa. O comezo non puido ser peor: extenuada polas horas de traballo e a fame que padecía ao servizo da familia que lle tocou en mala sorte, en canto tivo oportunidade deixouna para irse a un hospital francés, cuxas enfermeiras a obrigaron a gardar cama a primeira semana ata recuperarse o suficiente para comezar o seu labor. Con moito esforzo, as cousas foron mellorando. Quedou unha vacante na residencia para enfermeiras do Guy?s Hospital, onde outras mulleres galegas encargábanse da limpeza, a cociña e todos eses labores ás que as obrigaba a súa condición de domestic workers. Con elas a miña avoa teceu unha rede de apoios mutuos, imprescindible para sobrevivir na xigantesca capital dun país cuxo idioma aínda estaba a aprender por intuición. En 1966 tivo a confianza suficiente para facer que a súa filla maior seguise os seus pasos ao cumprir a maioría de idade, que catro anos despois fixo o propio co seu marido: apenas uns meses logo da voda presentáronse nerviosos na fronteira, porque sabían que se a matrona que a examinou percibía o seu incipiente embarazo terían que volver. Pero ou non estivo moi aguda ou eu escondinme moi ben, porque lles franquearon o paso e en 1971 eu vin a primeira luz xa como londiniense.

Durante os seus primeiros tres anos, os meus pais, como todos os emigrantes, sumaban quendas dobres nos seus traballos, que completaban con outros empregos por horas ata encadear xornadas maratonianas, soñando co efémero regreso vacacional de verán. O primeiro ano o meu pai quedou sen elas, pero non renunciou a facer o seu propio globo de San Roque, que, curiosamente, subiu, mentres que o de Betanzos non puido facelo ese agosto. Un dos seus primeiros compañeiros, José Mouzo, de Vimianzo, cumpría coa súa achega económica anual á Faguía, a pesar de que non podía estar para a celebración. Ambos satisfacían así o seu morriña e mantiñan vivas as esperanzas depositadas no país ao que algún día haberían de volver. Moitos emigrantes fixérono antes do que pensaban, obrigados polo recorte ou a desaparición durante o thatcherismo dos empregos que tradicionalmente desempeñaban. E así, á súa primeira morriña inicial sumouse a segunda, a que sentiron e aínda sentimos por ese Londres onde tantas cousas son posibles, atrapados entre a viaxe de ida e o de volta.

Cantante e pintora

Os pais de María, Rosa e Francisco, mudáronse de Muxía a Londres cando ela tiña un ano. Ela foi ao Instituto Español e estudou Belas Artes na London Metropolitan University. Comparte co seu pai a vocación de pintora e é cantante do grupo musical String Theory. A súa avoa Maruja, que tamén emigrou a Londres, visita de cando en vez a capital británica ás súas 76 anos. O seu pai tivo varios restaurantes. A súa nai chegou a directora de acomodación na cadea hostaleira Waldorf Astoria en Londres, Cairo e Nova York, entre outras cidades. Agora vive en Estados Unidos, nun rancho de Ohio, e prepárase para ser profesora de ioga.

Enfermeiro

Miguel Ángel (Vigo, 22 anos) chegou a Londres o pasado día 2 de xuño cun contrato de enfermeiro da Hospital Corporation of America (HCA), un xigante da sanidade privada. Recoñece que o vocabulario médico inglés é «bastante complicado» e que lle vai a custar chegar a dominalo, pero é optimista e está satisfeito coas oportunidades que ofrece Gran Bretaña: «Aquí podes ascender, non che quedas sempre de enfermeiro e así estás máis motivado».

o optimismo de miguel Ángel . «Aquí podes ascender e así estás máis motivado», advirte este enfermeiro vigués.

Doutor en bioquímica e investigador

David Vega (Ourense, 36 anos) viviu en Londres entre xaneiro do 2003 e decembro do 2010, uns anos que acabarían por ser de gran importancia para a súa carreira e o seu futuro laboral como investigador. Nese tempo traballou en dous importantes proxectos de investigación da dor crónica. En decembro, finalmente, fichouno a Universidade de Alcalá de Henares e regresou a España. Cre que traballar no estranxeiro «melloráte como persoa».

 

 

Novas e Actualidade


Titulares
Histórico


 ACTIVIDADES

Marzo 2024
LMMeXVSD
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       



 AREA DE TÉCNICOS

 Usuario:
 Contrasinal:
 

 
¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta

OBXECTIVOS | INTEGRACIÓN | FERRAMENTAS | LEXISLACIÓN | ORGANISMOS | NOVAS | CONTACTO

(c) 2009 FEGAMP, Federación Galega de Municipios e Provincias :: Texto legal
FEGAMPinmigracion@fegamp.es
Xunta de Galicia

Desarrolo: AVA Soluciones Tecnológicas