A inmigración, inevitable e indispensable

25 maio 2011 Trouw Amsterdam

Traballadores temporeros agrícolas norteafricanos no sur de Francia.

AFP/Anne-Christine Poujoulat

O Grupo de Personalidades Eminentes, integrado entre outros por Joshka Fischer, Javier Solana e Timothy Garton Ash, asegura que a inmigración é positiva para Europa. Trátase dunha mensaxe que, en opinión dun xornalista neerlandés, os dirixentes europeos deberían escoitar.

Hans Goslinga
En pleno debate sobre a inmigración en Europa, o Grupo de Personalidades Eminentes, baixo a dirección de Joschka Fischer, presentou o 11 de maio un informe ("Vivir xuntos: Conxugar diversidade e liberdade na Europa do século XXI) cuxo mensaxe principal é o seguinte: se Europa non aprende a cultivar a súa diversidade, quedará inevitablemente á zaga no plano demográfico. Isto explícase fundamentalmente por unha sinxela razón: sen inmigración, a poboación activa diminuirá en cen millóns de persoas nos próximos cincuenta anos, mentres que a poboación total aumenta e envellece.

Polo tanto, Europa deberá abrirse á inmigración e á diversidade na sociedade. Doutra banda, non se pode pedir aos inmigrantes que renuncien á súa relixión, a súa cultura ou a súa identidade ao chegar á fronteira. Segundo este grupo integrado por oito personalidades, entre as que se atopan o ex secretario xeral da OTAN Javier Solana, a ex comisaria europea Emma Bonino e o profesor universitario e escritor Timothy Garton Ash, tampouco existe nada negativo en que os inmigrantes acheguen a súa bagaxe cultural, sempre que respecten a lei. Mellor aínda: a chegada de novas culturas pode contribuír á creatividade que necesita Europa, hoxe máis que nunca.

É difícil que se difunda esta mensaxe. Defende totalmente o contrario que expón o discurso populista, segundo o cal, a inmigración masiva é unha ameaza para Occidente. O ex ministro alemán de Exteriores Joschka Fischer e os seus seguidores apelan insistentemente ás potencias dirixentes en Europa, non só no ámbito político, senón no mundo da cultura, dos medios de comunicación e o ensino, para que se rebelen contra os falsos profetas.

En Europa a diversidade é unha realidade
Consideran que os políticos que pertencen ás grandes correntes, que se inclinan cara ao populismo e fano así máis atrayente ante os ollos dos cidadáns, non cumpren a súa misión de dirixentes. O presidente Nicolas Sarkozy, o primeiro ministro David Cameron e a chanceler federal Angela Merkel deberían tomar boa nota.

Un tras outro, estes dirixentes europeos declararon nos últimos tempos que a sociedade multicultural fracasara. Fischer e os seus, que traballan a petición do Consello de Europa, evitan utilizar este termo que en realidade non se sabe, segundo eles, se esconde unha ideoloxía ou unha realidade. Limítanse a constatar que en Europa, a diversidade é unha realidade, que foi unha realidade e que o continente non pode rexeitar esta realidade se non quere traizoar ao Estado de dereito democrático e se quere seguir desempeñando unha función nun mundo que se enfronta á poderosa competencia de China, o Sueste asiático, India e Brasil.

O mesmo día, por estritamente os mesmos motivos, o presidente de Estados Unidos Barack Obama, nun longo discurso pronunciado na cidade texana del Paso, preto da fronteira mexicana, declarouse a favor da legalización dos inmigrantes clandestinos presentes en Estados Unidos, cuxo número estimar en 11 millóns de persoas. Non nos confundamos: en Estados Unidos, a inmigración é tan polémica como en Europa. Alí tamén suscita unha hostilidade violenta. Alí tamén se constata a mesma hipocrisía: os clandestinos son recibidos para facer o traballo sucio a cambio dun salario mediocre. E a dispoñibilidade destes empregos exerce unha forte atracción.

A diferenza esencial entre Europa e Estados Unidos
Outro punto en común é que a inmigración do Sur diríxese cara ao Norte. Actualmente, en Estados Unidos, un de cada seis estadounidenses é de orixe latinoamericana; este ano, esta categoría superou en número á poboación afroamericana e o español é oficiosamente a segunda lingua do país.

En Europa, a pequena illa de Lampedusa converteuse agora no símbolo da forza de atracción que exerce a Europa próspera e democrática nas poboacións de África e de Asia. Esta inmigración do Sur cara ao Norte de momento vai continuar e, segundo Obama e Fischer, trátase dunha bendición, sempre que se manteña controlada. Pola contra, existe unha diferenza esencial entre Estados Unidos e Europa. Obama pode inscribir a súa alegación a favor da inmigración nun gran discurso sobre a historia e a forza do seu país.

Ao dirixirse á multitude presente nel Paso, destacou: "Observen a Intel, Google, Yahoo e eBay, grandes empresas estadounidenses que nos achegan unha gran vantaxe no sector das altas tecnoloxías. Adiviñan quen fundaron estas empresas? Inmigrantes. O pasado mes en Wáshington, subinme a un taxi cuxo condutor era de orixe etíope. Confioume con certo sarcasmo: "O soño americano é unha ilusión para a maioría da xente, pero é algo que nos motiva".

En Europa carecemos deste tipo de historias que poidan chegar a estimular. Agora domina no continente unha corrente negativa e os argumentos económicos e culturais a favor da inmigración xa non son un tema principal de actualidade nin do debate político..

Visto desde España
Coa inmigración gañamos
Na inmigración, "España sae gañando", afirman no País os universitarios María Bruquetas Callejo e Francisco Javier Moreno Fuentes :"Os traballadores estranxeiros, satanizados na recente campaña electoral polo crecente populismo xenófobo, achegan máis ás arcas do Estado do que reciben". "Os tópicos desmenten os tópicos rueiros", escriben, pois, no que se refire á protección social, os inmigrantes son "contribuíntes netos", pola súa mocidade e a súa taxa de actividade superior á da poboación local. Actualmente, menos do 1% dos inmigrantes son perceptores de pensións en España, cando representan un 10% dos afiliados á Seguridade Social. Así mesmo, a proporción de gastos para saúde e educación dedicado aos inmigrantes pasou do 1% en 2000 ao 5 e 6%, respectivamente, en 2007, pero quedan aínda por baixo da proporción da poboación inmigrante sobre a poboación total (un 12%). Por outra banda, sinalan que "a concentración de poboacións de orixe inmigrante en determinados barrios e municipios deu, sen dúbida, lugar a desaxustes entre demanda e oferta de prestacións e servizos de protección social, o cal tradúcese en masificación e deterioración da calidade de devanditos programas, algo directamente observable polos residentes destas zonas que tenden a responsabilizar aos recentemente chegados de devandita degradación". Razón de máis, conclúen, para incidir en "a intervención das Administracións públicas resulta crucial para reducir a percepción de competencia por recursos escasos que alimenta actitudes xenófobas".