A UE propón suspender o acordo de Schengen en caso de inmigración masiva

A UE propón suspender o acordo de Schengen en caso de inmigración masiva

A proposta de Sarkozy e Berlusconi suscita reservas noutros países

R. MARTÍNEZ DE RITUERTO - Bruxelas - 05/05/2011

A pantasma do retorno aos controis fronteirizos de pasaportes se cerne sobre a Unión Europea á luz da suxestión da Comisión de suspender o acordo de Schengen "en condicións estritas e baixo vixilancia europea", en palabras da comisaria de Interior, a sueca Cecilia Malmström. "Os acontecementos extraordinarios na outra beira do Mediterráneo esixen cambios na política europea" de migración e asilo, di a comisaria para presentar unha reforma de Schengen que responde ás demandas de Francia e Italia. O acordo para a libre circulación de persoas é un dos grandes logros visibles da construción europea e limitalo, por moi excepcionais e definidas que sexan as circunstancias -en caso de fluxo masivo de sen papeis-, suscita forte oposición no Parlamento Europeo e reservas noutros países, entre eles España.

Nunha comunicación que Malmström eleva ás institucións comunitarias, a comisaria faise aparentemente solidaria das reclamacións de reforma de Schengen expostas polo presidente francés, Nicolas Sarkozy, e o primeiro ministro italiano, Silvio Berlusconi, á luz da chegada de máis de 20.000 tunisianos a Italia con intencións aparentes de viaxar a Francia e outros países europeos.

A idea de Bruxelas é establecer un novo mecanismo de control cando un Estado "non cumpre a súa obrigación de controlar a súa sección da fronteira exterior" ou cando "unha parte específica da fronteira exterior vese sometida a fortes presións inesperadas debidas a acontecementos externos".

Situacións críticas
A proposta da Comisión tamén apunta que "unha resposta coordinada de carácter comunitario nestas situacións críticas aumentará a confianza entre os Estados e reducirá o recurso a iniciativas unilaterais" como a reintroducción temporal de controis fronteirizos internos ou a intensificación dos controis policiais nas fronteiras, que se poden aplicar agora por decisión do país afectado.

Pertencen ao área de Schengen, e xa que logo poden circular libremente por ela sen controis, os residentes en 22 países dos Vinte e sete (quedan fora Reino Unido, Irlanda, Chipre, Bulgaria e Romanía) e tres extracomunitarios (Islandia, Noruega e Suíza), aos que a finais de ano sumarase Liechtenstein. Aínda que sexa "para ser utilizado como último recurso en situacións verdadeiramente críticas", como sinala o plan de Malmström, "pode ser necesario introducir un mecanismo que permita decidir a nivel europeo cales serán os Estados que volverán introducir con carácter excepcional o control na fronteira interior e por canto tempo". Sobre cal sexa o sistema e como aplicalo sigue traballando a Comisión, segundo a cal debería aplicarse por un "período limitado e predeterminado mentres se adoptan outras medidas [de urxencia] para estabilizar a situación". As propostas serán debatidas por primeira vez o próximo día 12 polos ministros de Interior da UE, con vistas a achandar o terreo para que o Consello Europeo (o cume de xefes de Estado e de Goberno) de finais de xuño adopte unha decisión sobre como proceder. Todo o proceso será tormentoso, en vista das reservas que algúns países expuxeron.