O Defensor do Pobo alerta dun comunicado de Estranxeiría que pode provocar redadas masivas

O Defensor do Pobo alerta dun comunicado de Estranxeiría que pode provocar redadas masivas

A Federación Estatal de Asociacións de Inmigrantes e Refuxiados en España denunciou ante esta institución prácticas policiais abusivas na identificación e detención de cidadáns estranxeiros

O PAÍS - Madrid - 06/04/2011


Numerosas asociacións que defenden os dereitos dos inmigrantes volveron a denunciar prácticas policiais desproporcionadas que vulneran dereitos fundamentais deste colectivo, a pesar de que o Ministerio do Interior xa desmentiu que aumenten os controis policiais.

A nova lei eleva a 70 días a retención de inmigrantes e reforza outros dereitos
Rubalcaba admite "malentendidos" na aplicación da Lei de Estranxeiría por parte da Policía
Cáritas denuncia o aumento de controis policiais a inmigrantes nos seus centros e inmediacións
A policía fixa cotas de arrestos a 'sen papeis' por barrios
Redada ás redadas
A Defensora do Pobo pide que se alivie o imposto de bens inmobles


Dous surafricanos, xunto a un coche de policía esta mañá no barrio de Lavapiés (Madrid).- REUTERS

A Circular 1/2010 da Comisaría Xeral de Estranxeiría e Fronteiras puxo en pé de guerra á Federación Estatal de Asociacións de Inmigrantes e Refuxiados en España, o colectivo pola Paz e a Solidariedade e outras 140 asociacións e sindicatos, que dirixiron as súas protestas á oficina do Defensor do Pobo para que tome medidas, xa que consideran a súa aplicación excede a identificación de persoas.
A institución que dirixe Luisa Cava de Llano deulles a razón e argumentou que "a redacción confusa e a mestura de varios conceptos dentro da circular poden favorecer a práctica de detencións masivas de estranxeiros", polo que suxire que se revise este comunicado datado o 25 de xaneiro do pasado ano.

A circular, que entrou en vigor o pasado 13 de decembro, levantou bochas entre os letrados de inmigración, xa que introduce varios puntos controvertidos. A Defensora do Pobo centrou as súas críticas no seguinte fragmento: "Recórdase que o artigo 11 da Lei Orgánica 1/1992, sobre protección da seguridade cidadá, impón aos estranxeiros que se atopen en España dúas obrigacións: unha, a de acreditar a súa identidade; outra, a de acreditar que se atopen legalmente. Neste suposto, esa mesma norma posibilita, ao obxecto de sancionar unha infracción, o traslado á dependencia policial para practicar as dilixencias de identificación polo tempo imprescindible. O traslado á dependencia policial pode efectuarse conducindo ao individuo, ben en calidade de detido, ben a efectos de identificación. Se se traslada en calidade de detido, esta é a detención preventiva, que, posteriormente, cando o funcionario inicia o expediente de expulsión disporá que esa detención preventiva convértase en cautelar dese procedemento de expulsión xa en curso (así o posibilita o artigo 61.1.d da Lei de Estranxeiría)".

Detención 'cautelar'

De Llano sinala no seu escrito que o texto provoca "certa ambigüidade". En efecto, o artigo 11 da Lei Orgánica 1/1992 obriga ao estranxeiro a dispor dos documentos que acrediten a súa identidade e a súa situación legal, e o artigo 20 da mesma lei permite o traslado a comisaría para proceder á identificación naqueles casos nos que non resulta posible facelo doutro xeito. Xa que logo, o traslado a comisaría só pode producirse no caso de que o individuo careza de documentación que acredite a súa identidade e non cando lle falten os papeis que demostran a legalidade da sua estancia en España. Neste punto, a redacción do documento podería provocar unha interpretación errónea da que se desprenda que cabe a condución a comisaría dun cidadán estranxeiro aínda cando este estivese identificado, o cal non é conforme ao dereito.

O termo empregado, detención preventiva, só cabe ante supostos de comisión de ilícitos penais recollidos na Lei de Enxuizamento Criminal, o que non inclúe a eventual estancia irregular en España, que está tipificada como un ilícito administrativo. Neste caso, nin sequera podería realizarse unha detención cautelar administrativa [artigo 61.1.d da Lei de Estranxeiría], posto que estas practícanse no marco dun procedemento de expulsión xa en curso e, xa que logo, non poden levar a cabo antes de que se inicie o devandito proceso. O uso incorrecto deste concepto foi entendido pola oficina do Defensor do Pobo como un foco de malentendidos que "abre vía libre a detencións preventivas sen fundamento".

Redadas sistemáticas

A Dirección Xeral da Policía e da Garda Civil respondeu á oficina do Defensor do Pobo que sempre se mantivo "un compromiso de respecto á legalidade" e deixou claro que as dilixencias de identificación na vía pública continuarán practicándose como ata agora.

Con todo, De Llano non deixou de recibir queixas sobre o establecemento de controis de identificación rutineiros en lugares públicos co fin exclusivo de localizar a inmigrantes que estean en situación irregular no país. Ademais, os denunciantes advirten que as redadas teñen como obxectivo a persoas con trazos étnicos similares, sen outros signos externos que distintigan súa nacionalidade. Este tipo de actuacións policiais  carece de cobertura legal, como se recolle nos artigos 19.2 e 20.1 da Lei Orgánica 1/1992.

A Policía e a Garda Civil negan rotundamente que os controis prodúzanse de xeito sistemático e que se encamiñen cara a un colectivo concreto, senón que se planifican en función das necesidades das Forzas e Corpos de Seguridade, previa análise de intelixencia e información.