O pediatra e o neno inmigrante

(28/03/2011)

O pediatra e o neno inmigrante

As migracións expón aos pediatras a necesidade de estar preparados. PILAR CORTÉS

Dra. SIMONA MAS ANTÓN A migración entre os distintos países é un fenómeno cada vez máis frecuente no mundo. Este aumento progresivo é moi evidente no noso medio. Na idade pediátrica, a inmigración inclúe aos documentados legais, aos ilegais en situación irregular, aos refuxiados, os nenos procedentes de adopción internacional, e a aqueles que chegan por tempo limitado para tratamentos médicos ou no curso de programas de intercambio.
A problemática que expón toda esta nova poboación da que nos facemos cargo como pediatras nos obriga a prepararnos para ofrecer a mellor atención posible tamén a estes pacientes: a saber recoñecer as posibles situacións ás que nos poderemos enfrontar en canto a prevalencia de enfermidades, vacinacións, e outros patróns de saúde, á vez que ser capaces de comprender aspectos sociais, relixiosos, nutricionais e de costumes.
Entre os novos problemas destacan a patoloxía infecciosa, tanto enfermidades importadas como adquiridas, inmunización incompleta, profilaxis dos procesos infecciosos á volta ao seu país, educación sanitaria aos pais e , de forma non menos importante, a problemática social desta poboación, con barreiras idiomáticas e culturais que dificultan a integración á nova sociedade, así como o frecuente cambio de domicilio que fai difícil o seguimento correcto dos nenos. Todo iso, xunto coa ausencia de historial médico e cartillas de vacinación, dificultan a realización dunha boa historia clínica.
As patoloxías ante as que nos imos a atopar van ser:
Patoloxía infecciosa. A máis frecuente. Pode ser tanto as importadas do país de orixe, que en ocasións nos supón un reto por non estar suficientemente familiarizados con elas, ou ben a contraída no noso propio país, as mesmas ás que está exposta a nosa poboación, pero para as que estes nenos non recibiron as inmunizaciones adecuadas.
Outro punto é o dos fillos de inmigrantes nacidos no noso país, que están máis expostos que os seus pais a contraer enfermidades de alta prevalencia no seu país de orixe, pero de prevalencia moi baixa no noso, como a hepatite A, a febre tifoidea ou o paludismo, nos casos habituais de viaxes de volta a estes lugares (os nados en zonas endémicas presentan certa inmunidade).
Carencias nutricionais. Iso débese tanto á falta de alimentos nalgúns casos, ou ben aos malos hábitos dietéticos. A malnutrición crónica pode chegar a provocar atrasos de crecemento, alteración da aprendizaxe e aumento da susceptibilidad a enfermidades. Ao mellorar a alimentación, as curvas de crecemento xeralmente melloran.
Tamén debemos considerar que nos controis habituais de peso e talla non contamos coas táboas correspondentes aos seus países de orixe e estámolos comparando coa poboación española, sen ter en conta compoñentes raciais.
Patoloxía hematológica. Obsérvase con frecuencia anemias por falta de ferro, pero igualmente doutro tipo como as talasemias e as drepanocitosis.
Isto só é unha pequena parte do impacto sanitario da inmigración. A chegada doutros costumes creasen controversias no ámbito sanitario pediátrico, como a circuncisión por motivos relixiosos, a eliminación de determinados alimentos por motivos culturais, etc. Pero este merecerá outras reflexións.