A onda de inmigrantes desborda Italia

A onda de inmigrantes desborda Italia

A cifra de 'sen papeis' de África chegados a Lampedusa desde xaneiro ameaza con bater todas as marcas - Roma prepárase para un posible éxodo desde Libia

LUCÍA MAGI - Lampedusa - 09/03/2011

Rafik leva o seu pasado escondido baixo a chaqueta e o soño dun futuro anudado ao pescozo. Baixa a cremallera da sudadera e ensina uns paquetes de cigarros Mars, unha foto e un billete de 100 euros, o que queda dos seus aforros, tras pagar 1.200 euros pola travesía desde a costa tunisiana ata Lampedusa. Unha bufanda do Inter abrígalle a garganta. Aí está toda a súa idea de Italia, de Europa, de liberdade e esperanza. Rafik Ben Mbarek, de 30 anos, nacido e criado en Tunisia, "preto da praza da Kasbah", é un dos miles rostros da onda de inmigrantes que vive esta pequena illa, a medio camiño entre África e Europa, e que se estende a toda Italia.

Máis de 7.000 inmigrantes chegaron a Lampedusa desde mediados de xaneiro. Só nos últimos dous días arribaron uns 1.600 e a onda ameaza con pulverizar as marcas de fluxos de inmigración. Lampedusa só ten capacidade para albergar a 850 inmigrantes e na illa xa non cabe un alfinete. En todo o sur de Italia existen 31 centros de acollida con capacidade para 8.500 persoas. E no que vai de ano xa chegaron preto de 8.000, segundo o Goberno. A situación xa é desesperada só coa chegada de tunisianos -a gran maioría- e varios centenares de subsaharianos. Pero agora Italia teme o peor, que o conflito libio force a miles de cidadáns deste país a buscar refuxio nas súas costas.

Rafik chegou fai dous días. No peirao esperábanlle a policía, os carabineros e as organizacións humanitarias. Trasladáronlle ao centro de identificación. Proxectado para 850 persoas, alberga hoxe polo menos a 1.300. "É unha situación difícil pero non de urxencia", asegura Cono Galipò, responsable do centro. Alí son identificados, se asean, comen, dormen en literas. E esperan.

Esperan con impaciencia o traslado a centros no continente (Apulia ou Calabria) ou polo menos, a Sicilia. Confían en iniciar alí a súa verdadeira viaxe cara a unha segunda vida en Occidente. Para evitar colapsar a infraestrutura de Lampedusa, o Ministerio do Interior puxo en marcha continuos voos e traslados en barco.

Mentres eles soñan, os servizos de acollida e as institucións organízanse. "Son horas de tregua, grazas á mar grosa, valiosas para prepararnos para unha onda masiva", explica Girolamo Dei Fazio, xefe da Policía de Agrigento. "O que nos preocupa é que empecen a chegar os libios, os xornaleiros estranxeiros que viven alí e que de súpeto se quedaron sen nada, ou os subsaharianos que están encerrados nos cárceres de Gadafi, que lles impedía intentar chegar a Sicilia". Unha inmigración máis difícil de xestionar: os números serían moito maiores (varias fontes falan de 60.000 ou 70.000 persoas). Os preparativos para a un eventual éxodo están en marcha. É inminente a apertura dun centro preto de Catania para 2.000 persoas que esperan o status de refuxiado. Así se deixa sitio para os que arriben. A Cruz Vermella ultima o trámite para montar un hospital cerca do porto de Lampedusa: "Temos que estar preparados", di o seu portavoz, Tommaso Della Longa.

O goteo de embarcacións detívose de golpe onte, tras 48 horas moi intensas: 17 barcos con 1.600 persoas, case todos tunisianos, homes, novos e preparados. "Teñen entre 20 e 35 anos, moitos son licenciados, cultos, falan idiomas, teñen iPhone ou móbiles cos que gravaron vídeos da viaxe. Son moi distintos aos inmigrantes habituais, que chegan desesperados de Nixeria, Somalia, Eritrea. Son como nós. Buscan un futuro porque saben que o seu país non está á súa altura agora", di Della Longa.

As condicións sanitarias adoitan ser boas. "Non só porque están en forma", comenta Laura Rizzello, enfermeira voluntaria da Cruz Vermella, que lles acolle desde 2005 no peirao. Unha man que lles acompaña o seu primeiro paso en Occidente. "Os tunisianos destas semanas non cruzan o deserto libio antes de chegar a Europa. Non quedan atrapados nos cárceres de Gadafi. En 20 ou 24 horas, dependendo do vento e a calidade do barco, están aquí. Algúns chegan con arrefriado ou laringitis porque se mollaron na mar. Pero xa está".

A montaña de barcos, apiñados en terra firme, á beira do porto, é un cemiterio de pasados frustrados, dunha vida que se quere esquecer. "Son barcos robustos, grandes e relativamente novos", segundo Vittorio Alessandro, portavoz da Capitanía de Porto. Na ponte quedan botellas baleiras, paquetes de galletas medio terminadas, cabichas, mantas. Parécense máis aos ferrys que esperan aos turistas a partir de Pascua, se confirman as suas reservas, que ás pateras de inmigrantes.

Rafik -cos veciños do seu barrio cos que emprendeu o salto ao Occidente-  escabulliuse do recinto do centro e dá voltas polo pobo. Toda a illa parece conxelada nun irreal clima de espera. Quen se prepara para novos desembarcos, quen organiza voos de traslado, quen desexa empezar a vivir outra vez.

Estes mozos de tez aceitunada móvense en pequenos corros, entre chalés pechados polo inverno e as poucas tendas e cafeterías. Rafik canta o seu amor polo equipo de Milán, "que non o de Berlusconi", especifica. De Italia, coñece iso: o calcio, o catenaccio, os macarrones e os espaguetis. Poucas palabras que parece usar como un pasaporte, unha chave mestra para a liberdade: "Quero chegar a Francia e traballar, calquera cousa váleme con tal de gañar algo de diñeiro. En Tunisia non podías dar nin un paso sen pánico a un arresto ou unha malleira. En canto puiden funme". Samir Sidi, 29 anos, chama ao seu irmán en París: "Vou chegar pronto xa estou en Italia". Case. Porque agora espéralles un centro secundario e de alí, como non poden ser repatriados, vista a precaria situación política no seu país, sairán cunha folla que lles anima a deixar Italia. Eles van xogala: intentarán cruzar a fronteira. Case todos teñen un familiar que lles espera alén dos Alpes.