España recibe a un de cada tres inmigrantes na UE

(15/04/2010)

España recibe a un de cada tres inmigrantes na UE

Os ministros de inmigración dos 27 discuten hoxe e mañá en Zaragoza as claves da futura política de estranxeiría europea no medio dunha onda crecente de xenofobia no continente

DANIEL AYLLÓN - MADRID - 15/04/2010 08:30


A UE é a rexión do planeta que máis inmigrantes recibiu nos últimos anos, 14 millóns entre 1997 e 2008. Deles, un terzo elixiu España como destino (4,6 millóns desde 1998). Na UE viven na actualidade máis de 30 millóns de estranxeiros (un 6,2% da poboación), segundo datos de Eurostat de 2008. España, con 5,3 millóns, é o segundo país con máis estranxeiros (tras Alemaña, con 7,3 millóns) e o primeiro en porcentaxe deles sobre a poboación total (11,6%).

Os distintos intereses de cada Estado impediron ata agora consolidar unha política migratoria común. O rexurdir recente da retórica racista e as consecuencias sociais da crise son os dous puntos que máis frean a integración dos estranxeiros. Francia, Austria, Italia e Holanda e tras as eleccións do pasado fin de semana, Hungría comandan o rebrote xenófobo.

Europa recibiu a 14 millóns de estranxeiros entre 1997 e 2008
Co fin de elaborar unha política migratoria común e organizar a chegada de máis estranxeiros, os responsables de inmigración dos 27 reúnense hoxe e mañá na IV Conferencia Ministerial Europea sobre Integración, que se celebrará en Zaragoza, no marco da presidencia española da UE.

Rexuvenecer a poboación
Na área económica, Europa necesitará novos estranxeiros para manter os seus sistemas de pensións e frear o envellecemento. A ONU calcula que, só Alemaña, onde viven 82 millóns de persoas, requirirá 188 millóns de inmigrantes antes de 2050 para manter o seu actual sistema socioeconómico. Dado que a cifra é dificilmente sostible, farán falta novas políticas demográficas.

Cada Estado ten unha preocupación particular. España, Italia e Reino Unido, que acapararon o 75% da inmigración europea deste século, centran as súas preocupacións en como integrar a ese continxente. Os países do Leste seguen sendo emisores. Dinamarca converteuse nun territorio case blindado. Francia e os Países Baixos xa sufriron as consecuencias do desarraigamento dos fillos dos estranxeiros que chegaron na segunda metade do século XX.

No polo oposto atópanse países nórdicos, como Suecia, onde a maioría dos escasos foráneos que cruzan as súas fronteiras con idea de establecerse son refuxiados que solicitan asilo.

O terreo no que os 27 lograron un maior quórum foi o da vixilancia fronteiriza, coa creación en 2005 da axencia de control de fronteiras exteriores, Frontex. A integración e a cooperación cos países de orixe son tarefas nas que o avance está sendo máis lento.

España, Italia e Reino Unido recibiron a última gran onda
O encontro de Zaragoza será clave para gobernar o fenómeno os próximos anos. Tras as presidencias semestrais de España e Bélxica este ano, chegarán as de Hungría, Polonia, Dinamarca, Chipre, Irlanda e Lituania, países con menor interese pola inmigración e que, presumiblemente, non centrarán os seus esforzos nesta materia.

O principal argumento que acougou os primeiros brotes racistas foi que a chegada de inmigrantes á UE permite combater o envellecemento da poboación por dúas vías: a entrada de poboación nova e o incremento dos nacementos. No entanto, os progresistas alertan de que se se vincula a inmigración unicamente con aspectos económicos córrese o risco de provocar unha fractura social en épocas de crises como a actual.

O mes pasado, un informe do Departamento de Estado de EEUU denunciou o aumento de agresións contra musulmáns, xudeus e xitanos que rexistrou Europa nos últimos anos. A enquisa sobre minorías e discriminación, que presentou a Axencia de Dereitos Fundamentais da UE (FRA) en maio de 2009, destaca que miles de casos racistas permanecen ocultos: o 80% dos enquisados (o 84%, en España) descoñece que organizacións poden prestarlle apoio. O 63% considera que, aínda que denuncie as agresións, nada cambiará.

Inmigrantes cualificados
No que tamén están de acordo os países é en potenciar a chegada de foráneos con talento. Desde o Consello Europeo de Lisboa de 2000, a UE trata de aumentar a taxa de inmigrantes cualificados para converterse en "a economía do coñecemento máis competitiva do mundo". En 2009, o Parlamento Europeo aprobou a directiva do cartón azul, similar á green card de EEUU e que outorga un permiso de traballo e residencia de cinco anos a extracomunitarios con "fins de emprego altamente cualificado". A porcentaxe de estranxeiros especializados en Italia (10%), Grecia (12%) ou España (23%) aínda está moi afastado do de Canadá (64%), Australia (52%) ou EEUU (32%).

España, co 11,6%, é o país con maior porcentaxe de inmigrantes
Por outra banda, os expertos vaticinan que a chegada de irregulares reducirase, pero non se deterá, polas diferenzas económicas que hai entre países próximos. O Estreito de Xibraltar é a maior fronteira económica mundial: a renda per cápita española é 13 veces maior que a marroquí.

Ademais do factor económico, Europa resulta atractiva pola súa baixa criminalidade, mellores servizos públicos, funcionarios fiables, dereitos individuais e educación e sanidade gratuítas. Ademais, a predisposición de miles de empresarios no sur de Europa para contratar a sen papeis é un dos factores que máis lles anima a migrar. Nos países nórdicos, a cidadanía e as leis son máis remisas a alugarlles un piso ou empregalos.

Críticas ao "fortín" que levanta Europa
Durante a conferencia que celebrará a Unión Europea en Zaragoza, a Plataforma Cidadá pola Igualdade e Interculturalidad organizou unha contracumbre para reivindicar o recoñecemento dos dereitos dos inmigrantes como cidadáns e oporse ás políticas europeas de control de fronteiras, entre outras cuestións.
O encontro, baixo o lema "Dignidade, respecto e dereitos para tod@s", denunciará que a UE pretende converter Europa en "un fortín" e que "criminaliza" a cidadáns que "só aspiran a mellorar a súa calidade de vida". En 2008, o Parlamento Europeo aprobou a "Directiva da Vergoña", unha normativa comunitaria que permite o internamento dos sen papeis durante 18 meses á espera de repatriación.