A inmigración múdase ao campo

A inmigración múdase ao campo

Hai máis estranxeiros en localidades de menos de 50.000 habitantes que nas grandes cidades. O paro e o prezo da vivenda aceleran a mudanza

Sociedade - 05/04/2010 10:19 - Autor: Daniel Ayllón -

Padrón estranxeiros. 

A inmigración iniciou en España un éxodo progresivo desde as metrópolis cara a municipios máis pequenos como lugar de residencia. A poboación estranxeira en localidades de menos de 50.000 habitantes superou xa á que suman as grandes cidades de máis de 100.000, segundo o último padrón do Instituto Nacional de Estatística (con datos de xaneiro de 2009).

Nos municipios de menos de 50.000 habitantes viven hoxe 2.415.908 inmigrantes, o 42,77% do total nacional (fai cinco anos eran 1.243.318, un 40,98%). Mentres que nas urbes de máis de 100.000 habitantes concéntranse 2.414.668 estranxeiros, un 42,75% (en 2004 eran 1.364.018, o 44,95%).

Os principais motivos desta progresiva mudanza son, segundo os expertos, a caida do sector da construción que empuxou ao paro a decenas de miles de estranxeiros que vivían nas cidades e a diferenza do prezo da vivenda entre os grandes e os pequenos municipios.

A crise da construción espertou o interese polo emprego rural
Os exemplos máis evidentes do cambio de preferencia son Madrid e Barcelona. Estas dúas cidades, que acapararon o desembarco da inmigración a comezos da década pasada, aínda acumulaban en 2004 o 19% do total da poboación foránea no país. Cinco anos despois eran o 15%, coincidindo co crecemento da porcentaxe de estranxeiros nos entornos rurais e cidades dormitorio.

O Concello de Barcelona calcula que o próximo padrón, con datos do 1 de xaneiro de 2010, recollerá o primeiro descenso da poboación foránea empadroada na cidade: uns 8.500 estranxeiros menos que o ano anterior.

Ademais da crise de traballo na construción e o prezo da vivenda, o consistorio catalán engade outro factor para xustificar o descenso do número de inmigrantes: a colaboración cos países de orixe e de paso da inmigración, que freou a entrada de persoas sen permiso de residencia en España.

Entre 2000 e 2006, o incremento de residentes de orixe estranxeira en Barcelona foi de 219.115, fronte aos 26.398 do período 2006-2010, segundo as estatísticas municipais.

O aumento do paro nos dous últimos anos tamén contribuíu a retardar a chegada de estranxeiros a Madrid. Na capital, o sector con máis desempregados estranxeiros é a construción (33.929), seguido de servizos auxiliares a empresas (13.535), hostalería (9.154) e comercio (8.904).

Nos pobos, a vida é máis barata, pero a integración resulta máis difícil
Desde 2007, na Comunidade de Madrid "o paro da poboación estranxeira aumentou 14 puntos [pasou do 8% ao 22%, segundo a Enquisa de Poboación Activa do IV trimestre de 2009], fronte aos 8 do total da cidadanía [do 6% ao 14%]", apunta a responsable de Política Social de CCOO en Madrid, Ana González.

Máis paro masculino

Por sexos, o paro afecta moito máis aos inmigrantes homes (27%) que ás mulleres (16%), porque os sectores nos que traballan eles sufriron un recorte maior.

A sindicalista asegura que o xiro da inmigración cara a pequenos municipios está permitindo "unha mellora da súa economía e das súas redes sociais". "As cidades son moi agresivas e fan aos pobres moito máis pobres", opina.

En calquera caso, non todos os grupos de estranxeiros están abandonando as capitais por igual: "O cambio de residencia prodúcese especialmente entre os que levan anos vivindo en España", explica Cristina López, profesora de Sociología da Universitat de Barcelona. Segundo a experta, os estranxeiros simplemente entraron no mesmo fluxo que fai dez anos protagonizaban os nados en España coa súa marcha cara ás cidades dormitorio.

O 43% dos 5,6 millóns de foráneos vive en pobos e pequenas urbes
No campo, "a maioría dos inmigrantes chegaron aos municipios para cubrir os postos de traballo que quedaban vacantes porque os españois non os querían", explica García. "Ata entón, o pastoreo, a gandería e a agricultura ían moito a baixa", recorda.

Aínda que fóra das metrópolis o custo de vida é inferior, Benjamín García, profesor de Ecoloxía Humana e Poboación da Universidade Complutense de Madrid, advirte de que os inmigrantes enfróntanse a novos problemas nos seus novos destinos.

O catedrático pon o foco na integración: "Nunha cidade, o foráneo pasa máis desa-percibido, pero nos pobos teñen menos liberdade para desenvolver a súa cultura e valores. Un español que naza fora do pobo adoita verse xa como o de fóra". Cando a persoa que chega fala outro idioma e ten outra relixión e cultura, "a dificultade é aínda maior e ten que renunciar a parte da súa cultura para integrarse", engade.

Enfrontamentos localizados

Desde que se desatou o primeiro gran suceso racista en España fai dez anos, nel Ejido (Almería), as polémicas e enfrontamentos entre veciños e inmigrantes rexistráronse na súa maioría en municipios pequenos e medianos. Este ano, os dous sucesos máis destacados foron en Salt e Vic, ambos en Catalunya.

En Salt, os veciños irromperon no pleno do Concello con pancartas reclamando máis seguridade. Nas rúas, os episodios xenófobos sucedéronse durante unha semana. En Vic, os problemas non os causou a cidadanía senón a clase política. O consistorio negou o padrón aos inmigrantes sen papeis, ata que o Goberno central recordou que a práctica era ilegal e instoulle a dar marcha atrás e rexistralos. Non empadroalos non só imposibilita o seu censo, senón que os deixa fóra do sistema sanitario e educativo; profunda máis na súa exclusión.